Celina Felicja Franciszka Józefa
Mickiewicz z Szymanowskich
Data i miejsce urodzenia16 lipca 1812 roku
Warszawa
Data i miejsce śmierci5 marca 1855 roku
Paryż
RodziceJózef Szymanowski (1785-1832)
Maria z Wołowskich (1789-1831)
Elżbieta z Młodzianowskich (1791-1847) – macocha
RodzeństwoRomuald (1811-1839)
Helena (1811-1861)
Aniela (1824-1872) – przyrodnia siostra
Zofia (1825-1870) – przyrodnia siostra
Jan (1827-1836) – przyrodni brat
Leon Michał (1828-1916) – przyrodni brat
Feliks Roman (1829-?) – przyrodni brat
MążAdam Mickiewicz (1798-1855)
DzieciMaria (1835-1922)
Władysław (1838-1926)
Helena (1840-1897)
Aleksander (1842-1864)
Jan (1845-1885)
Józef (1850-1938)

Celina Szymanowska, żona Adama Mickiewicza, była córką Józefa Szymanowskiego i Marii z Wołowskich, wybitnej pianistki i kompozytorki. Zarówno po kądzieli, jak i po mieczu pochodziła z rodziny frankistów, czyli przechrzczonych i uszlachconych Żydów. Jej rodzice rozwiedli się, gdy miała kilka lat, i od tego czasu wraz z siostrą Heleną chowała się z matką, która robiła karierę jako pierwsza profesjonalna pianistka. Dzięki temu panny Szymanowskie poznały wybitne postaci swojej epoki – Goethego, Puszkina, Karola Lipińskiego, Walentego Wańkowicza, a także Adama Mickiewicza i Franciszka Malewskiego, którzy w pewnym momencie stali się stałymi gośćmi ich petersburskiego salonu.

Niestety w 1831 roku, gdy Celina miała zaledwie 19 lat, jej matka zmarła nagle podczas epidemii cholery w Petersburgu. Jej siostra Helena poślubiła wtedy Franciszka Malewskiego, jednak narzeczony Celiny, Erazm Puchalski, porzucił ją, gdy dowiedział się, że panna nie ma posagu (zarobki jej matki wystarczały zaledwie na bieżące wydatki). Dziewczyna przeniosła się do Warszawy, do ojca, który jednak zmarł rok później. Celina popadła w depresję, lecz gdy usłyszała, że mieszkający w Paryżu Adam Mickiewicz wyraził chęć poślubienia jej, natychmiast wyruszyła do stolicy Francji. Poeta wprawdzie szybko wyjaśnił, że swoją deklarację wygłosił półżartem, ale panna tak bardzo mu się spodobała, że postanowił ją poślubić. Mickiewiczowie doczekali się sześciorga dzieci – Marii, Władysława, Heleny, Aleksandra, Jana i Józefa.

Małżeństwo nie dało szczęścia Celinie. Niechęć emigracji (która wypominała jej żydowskie pochodzenie ze strony matki), dojmująca bieda, wreszcie nieumiejętność odnalezienia się w roli gospodyni domowej – wszystko to sprawiło, że po urodzeniu drugiego dziecka Mickiewiczowa dostała ataku choroby psychicznej, objawiającej się urojeniami i irracjonalnym zachowaniem. Kilkakrotnie przebywała w zakładzie w Vanves, aż wreszcie w tajemniczy sposób uleczył ją Andrzej Towiański.

Nie był to jednak koniec ciosów od losu. Adam bowiem, który wraz z Towiańskim założył Koło Sprawy Bożej, nawiązał romans z Ksawerą Deybel, wileńską śpiewaczką i opiekunką dzieci Mickiewiczów. Celina widziała, że był to związek dalece głębszy niż to, co łączyło ją z mężem, nie przestała jednak nigdy o niego walczyć. Ksawera urodziła również Adamowi córkę, Klarę, której poeta w świetle francuskiego prawa nie mógł oficjalnie uznać. Mickiewiczowa sojusznika znalazła dopiero w przyrodniej siostrze, Zofii, która pomogła jej pozbyć się z domu Ksawery z Klarą. W tym czasie u Celiny pojawiły się pierwsze objawy choroby nowotworowej. Zmagała się z nią prawie dwa lata, aż na początku marca 1855 roku ostatecznie zabrakło jej sił. Mąż wspierał ją dzielnie, a choroba na nowo zbliżyła do siebie Mickiewiczów. Celina zmarła w wieku zaledwie 42 lat. Adam po jej śmierci odrzucił awanse Zofii, która pragnęła zastąpić siostrę, i wyjechał do Turcji, gdzie sam dokonał żywota. Małżonkowie spoczęli obok siebie na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency.