 | Helena Barbara Agata Marianna Malewska z Szymanowskich |
| Data i miejsce urodzenia | 25 maja 1811 roku Warszawa |
| Data i miejsce śmierci | 3 czerwca 1861 roku Petersburg |
| Rodzice | Józef Szymanowski (1785-1832) Maria z Wołowskich (1789-1831) Elżbieta z Młodzianowskich (1791-1847) – macocha |
| Rodzeństwo | Romuald (1811-1839) Celina (1812-1855) Aniela (1824-1872) – przyrodnia siostra Zofia (1825-1870) – przyrodnia siostra Jan (1827-1836) – przyrodni brat Leon Michał (1828-1916) – przyrodni brat Feliks Roman (1829-?) – przyrodni brat |
| Mąż | Franciszek (1800-1870) |
| Dzieci | Adam (1833-1875) Maria (1834-1926) Józef (1837-1897) Jan (1839-1911) Szymon (1844-1876) |
Helena Malewska z Szymanowskich, siostra Celiny Mickiewiczowej i żona Franciszka Malewskiego, prawnika i filomaty, była córką Józefa Szymanowskiego i jego żony, Marii z Wołowskich, i miała brata-bliźniaka Romualda. Zarówno po mieczu, jak i po kądzieli pochodziła z rodziny frankistów, czyli przechrzczonych Żydów.
Wybitnie utalentowana Maria pragnęła robić karierę muzyczną, co nie podobało się jej mężowi. Ostatecznie Szymanowscy rozwiedli się w 1820 roku, a dziewięcioletni Romuald i Helena oraz ośmioletnia Celina zostały przy matce. Niebawem pianistka rozpoczęła koncerty w najważniejszych miastach Europy, zostawiając dzieci pod opieką dziadków i swojej niewidomej siostry Julii. Z czasem Celina i Helena zostały oddane na pensję.
Po kilku latach intensywnego koncertowania Maria postanowiła osiąść na stałe w Petersburgu wraz z córkami i wspomnianą siostrą Julią, a Romuald dojechać miał później. W salonie Szymanowskiej bywał często Adam Mickiewicz wraz z przyjacielem, Franciszkiem Malewskim. Zaprzyjaźnili się oni z gospodynią, więc po wyjeździe poety z Petersburga utrzymywał z nią kontakt listowny, Malewski zaś odwiedzał ją nadal. Niebawem oświadczył się Helenie i został przyjęty.
W 1831 roku podczas epidemii cholery w Petersburgu niespodziewanie zmarła czterdziestojednoletnia Maria, a niepełnoletnie jeszcze panny Szymanowskie zostały pod opieką ciotki Julii. W tym trudnym okresie bardzo pomógł im Malewski, starając się zapewnić im obu byt. Jednocześnie musiał toczyć batalie z rodzicami, którzy nie chcieli dać mu swego błogosławieństwa na ślub z Heleną, uważali ją bowiem za nader skromną partię dla ich syna. Ostatecznie Franciszek postawił na swoim i poślubił wybrankę 4 lutego 1832 roku. Celina wraz z ciotką wróciła do Warszawy, do nowej rodziny ojca.
Niebawem państwo Malewscy zaczęli prowadzić dom otwarty, gromadzący elitę kulturalną Polonii petersburskiej. Mieli piątkę dzieci – Adama, Marię, Józefa, Jana i Szymona. W 1834 roku Franciszek otrzymał posadę metrykanta w II oddziale osobistej kancelarii cara, a warunki materialne rodziny stale się poprawiały. Helena utrzymywała z Celiną nieprzerwany kontakt listowny, starając się w miarę możliwości pomóc jej w problemach życiowych. Malewskich bardzo ucieszył jej mariaż z Mickiewiczem.
Jednocześnie, obok pracy w carskich urzędach, Franciszek wraz z żoną służyli pomocą potrzebującym Polakom, szczególnie zaś dawnym filomatom. Prym wiodła w tym Helena, jej mąż zaś pozornie nie mieszał się, by nie budzić podejrzeń. Dzięki ich staraniom z Syberii mogli powrócić Tomasz Zan i Jan Czeczot. Z Malewskimi zaprzyjaźnił się także przebywający na krótko w Petersburgu Stanisław Moniuszko.
Pod koniec lat pięćdziesiątych stan zdrowia Heleny gwałtownie się pogorszył. W 1861 roku odwiedziła ją jej imienniczka, Helena Mickiewiczówna, córka Celiny, i była świadkiem jej ostatnich chwil. Helena Malewska zmarła w wieku 50 lat i pochowano ją obok jej matki.