Władysław Józef Mickiewicz
Data i miejsce urodzenia27 czerwca 1838 roku
Paryż
Data i miejsce śmierci9 czerwca 1926 roku
Paryż
RodziceAdam Mickiewicz (1798-1855)
Celina z Szymanowskich (1812-1855)
RodzeństwoMaria (1835-1922)
Helena (1840-1905)
Aleksander (1842-1864)
Jan (1845-1885)
Józef (1850-1938)
Klara (1850-?) – przyrodnia siostra
ŻonaMaria z Malewskich (1834-1926)
DzieciHelena (1864-1896)
Adam (1866-1866)
Celina (1867-1870)
Maria (1868-1952)
Adam (1870-1870)

Władysław Mickiewicz, najstarszy syn Adama i Celiny Mickiewiczów, księgarz, publicysta, biograf swego ojca i działacz sprawy polskiej na emigracji, przyszedł na świat w Paryżu w 1838 roku, zaś jego rodzicami chrzestnymi byli książę Adam Czartoryski i hrabina Wiera Chlustin, rosyjska przyjaciółka poety. Niedługo po jego narodzinach jego matka przeżyła silny atak tajemniczej choroby psychicznej. Władzio źle reagował na rozłąkę z rodzicielką, niebawem jednak wrócił do domu. Celinę w tajemniczy sposób uzdrowił Andrzej Towiański, a w opiece nad rosnącą gromadką dzieci wspomogła ją Ksawera Deybel. W tym czasie Władzio zżył się mocno z Marynią, starszą siostrą, z którą dzielił miłość do poezji ojca i żywą inteligencję.

Rozdźwięk między rodzeństwem nastąpił dopiero pod wpływem siostry ich matki, Zofii Szymanowskiej, która nastawiła Marię przeciwko towiańczykom i przyjaciołom rodziców, a szczególnie Ksawerze Deybel. Kiedy zaś w 1855 roku zmarła Celina, a następnie Adam, dorosła Maria i niepełnoletni jeszcze Władysław połączyli siły, aby zapewnić swojemu młodszemu rodzeństwu godziwe życie i dach nad głową.

Jednocześnie syn poety postanowił zostać strażnikiem pamięci swojego ojca. Zaczął od długiej podróży śladami Wieszcza – odwiedził Konstantynopol (gdzie poznał Ludwikę Śniadecką), Odessę, Kijów (gdzie zaprzyjaźnił się z Józefem Kraszewskim), Zaosie, Tuhanowicze (lecz Maryla Wereszczakówna Puttkamerowa odmówiła spotkania z nim, prawdopodobnie ze względu na stan zdrowia) i Petersburg, gdzie zawitał do wujostwa Malewskich i zakochał się w Marii, swojej kuzynce. Następnie udał się do Warszawy, gdzie pomógł w przygotowaniach do powstania styczniowego.

Po powrocie do Francji ufundował wydawnictwo Księgarnia Luksemburska, które wydawało dzieła patriotyczne w ramach serii „Biblioteka Ludowa Polska”, a także aktywnie promowało polską literaturę (w tym Juliusza Słowackiego). Napisał czterotomowy „Żywot Adama Mickiewicza” oraz „Emigrację Polską 1860-1890”, w tajemnicy przed wszystkimi prowadził też pamiętniki, które wydano po jego śmierci. Jednocześnie po długich staraniach dostał zgodę na poślubienie Marii z Malewskich. Ich małżeństwo przetrwało w zgodzie i miłości sześćdziesiąt trzy lata, a jedyną skazą na nim był brak męskiego potomstwa, które dożyłoby dorosłości – doczekali jedynie dwóch córek, Marii i Heleny, które zresztą nie wyszły za mąż i zmarły bezpotomnie.

Władysław przez całe życie kolekcjonował pamiątki po ojcu, zbierał relacje żyjących przyjaciół i dbał o spuściznę po poecie. W 1890 roku brał udział w przeniesieniu jego zwłok na Wawel w Krakowie, a w 1903 roku założył Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu, mieszczące się do dziś w gmachu Biblioteki Polskiej. Jednocześnie starał się, aby wizerunek jego rodziców pozostał nieskazitelny, a w tym celu przeinaczał bądź przemilczał fakty mogące przedstawić ich w złym świetle (jak kowieńska przygoda poety z Karoliną Kowalską). Nie wahał się nawet posunąć do ostateczności – wspólnie z siostrą Marią zniszczyli niemal wszystkie listy i dokumenty świadczące o romansie Adama z Ksawerą Deybel, włącznie z pamiętnikiem Zofii Szymanowskiej.

I wojnę światową spędził w Szwajcarii, gdzie brał udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, notabene wspólnie z Henrykiem Sienkiewiczem i Ignacym Mościckim. Podobnie jak siostra Maria i najmłodszy brat Józef dożył wolnej Polski, będącej marzeniem ich ojca. Otrzymał dożywotnią pensję od Rządu Rzeczypospolitej, doktoraty honoris causa uniwersytetów Stefana Batorego i Jagiellońskiego, Krzyż Komandorski orderu Polonia Restituta oraz literacką nagrodę Warszawy. Zmarł w wieku 88 lat i pochowano go na cmentarzu Montmorency w Paryżu