Helena Johanna Karolina Hryniewiecka z Mickiewiczów | |
Data i miejsce urodzenia | 24 maja 1840 roku Lozanna |
Data i miejsce śmierci | 10 sierpnia 1897 roku Cosne |
Rodzice | Adam Mickiewicz (1798-1855) Celina z Szymanowskich (1812-1855) |
Rodzeństwo | Maria (1835-1922) Władysław (1838-1926) Aleksander (1842-1864) Jan (1845-1885) Józef (1850-1938) Klara (1850-?) – przyrodnia siostra |
Mąż | Ludwik Hryniewiecki (1830-1900) |
Dzieci | Maria Michalina (1863-1864) Jadwiga (1864-1940) Maria Ludwika (1865-ok. 1921) Ludwika Helena (1868-?) Witold Ludwik-Filip (1870-1903) |
Helena Mickiewiczówna, druga córka i trzecie dziecko Adama i Celiny Mickiewiczów, jako jedyne z potomstwa poety nie przyszła na świat we Francji, tylko w Szwajcarii, a to w związku z objęciem przez Adama stanowiska wykładowcy na katedrze łaciny uniwersytetu lozańskiego. Przeprowadzka oznaczała znaczną poprawę warunków finansowych, a piękne krajobrazy i przyjazny klimat początkowo przypadły do gustu Mickiewiczom. Z czasem zaczął im dokuczać brak krewnych i znajomych, więc gdy tylko pojawiła się możliwość objęcia przez poetę katedry języków słowiańskich w College de France, natychmiast poczynili przygotowania do przeprowadzki. Krótko po urodzeniu Helenki Celina przeżyła kolejny atak swej tajemniczej choroby psychicznej, z której wyratował ją dopiero Andrzej Towiański.
Dziewczynka różniła się znacznie od swojego rodzeństwa. W przeciwieństwie do starszej Maryni rozwijała się dość powoli, w wieku dwóch lat jeszcze nie mówiła, lecz ojciec nie mógł się jej nachwalić. Blondyneczka o niebieskich oczach, kojarzyła mu się z Zosią z „Pana Tadeusza” – prostą, dobroduszną, choć nieco naiwną wiejską dziewczynką. W istocie Helena nawet po wejściu w dorosłość nade wszystko pragnęła tylko cichego, bezproblemowego życia i stabilizacji.
Po śmierci rodziców i wyjeździe ciotki Zofii Szymanowskiej do Warszawy szesnastoletnia Helenka zamieszkała u rodziny Karola Sienkiewicza, historyka i poety, a prywatnie ojca chrzestnego jej najmłodszego brata, Józefa. Zaczęła w tym czasie rozglądać się za kandydatem na męża, marząc o własnym ognisku domowym. Aby powstrzymać jej przed nierozsądnym ożenkiem, starsza siostra wysłała ją do kraju, gdzie odwiedziła rodzinę matki w Warszawie, stryja Aleksandra na Litwie i rodzinę Malewskich (w tym ciotkę Helenę, po której otrzymała imię) w Petersburgu. Po powrocie do Francji wyszła za młodego inżyniera Ludwika Hryniewieckiego, i wspólnie zamieszkali na prowincji. Doczekali się pięciorga dzieci, nie wiadomo jednak, czy jacyś ich potomkowie żyją do dziś.
Stosunki z rodzeństwem nie układały się najlepiej. Helena nie wspomagała Władysława i Marii w pielęgnowaniu pamięci o ojcu i propagowaniu sprawy polskiej, pragnęła jedynie zachowania pamiątek rodzinnych. Dbała również o młodszych braci, a śmierć Aleksandra i choroba psychiczna Jana sprawiły, że tym mocniej przywiązała się do najmłodszego Józefa. Kiedy więc on postanowił uniezależnić się od rodziny i zerwać stosunki z rodzeństwem, przeżyła to bardzo silnie.
Pod koniec 1896 roku zdiagnozowano u niej raka na języku. W jednej chwili ta zawsze pogodna i nieco naiwna kobieta załamała się całkowicie. Operacja przyniosła chwilową poprawę, niebawem jednak znów zaczęła cierpieć. Zmarła w Cosne w wieku 57 lat.