Franciszek Hieronim Malewski | |
Data i miejsce urodzenia | 21 sierpnia 1800 roku Wilno |
Data i miejsce śmierci | 10 kwietnia 1870 roku Petersburg |
Rodzice | Szymon (1759-1832) Katarzyna z Witakowskich (ok. 1778-1859) |
Rodzeństwo | Maria Zofia (1808-1875) |
Żona | Helena z Szymanowskich (1811-1861) |
Dzieci | Adam (1833-1875) Maria (1834-1926) Józef (1837-1897) Jan (1839-1911) Szymon (1844-1876) |
Franciszek Malewski, prawnik i członek Towarzystwa Filomatów, przyjaciel, a później także szwagier Adama Mickiewicza, przyszedł na świat w Wilnie w 1800 roku jako syn Szymona Malewskiego, prawnika, ekonomisty i profesora (a później także rektora) Uniwersytetu Wileńskiego, i jego żony Katarzyny z Witakowskich.
Kiedy 13 października 1817 roku Adam Mickiewicz wraz z Tomaszem Zanem i czterema przyjaciółmi (Józefem Jeżowskim, Onufrym Pietraszkiewiczem, Erazmem Poluszyńskim i Brunonem Sucheckim) założyli Związek Filomatów, Franciszek niebawem do nich dołączył. Początkowo organizacja zrzeszająca ambitnych studentów Uniwersytetu Wileńskiego miała na celu samokształcenie i pracę nad własnym charakterem. Dopiero z czasem coraz większą rolę odgrywał czynnik patriotyczny i działania konspiracyjne.
Malewski wraz z przyjaciółmi został aresztowany podczas słynnego procesu filomatów, a następnie zesłany w głąb Rosji. Osiedlił się w Petersburgu, gdzie przez jakiś czas przebywał również Mickiewicz. Mieszkała tam także słynna pianistka, Maria Szymanowska, wraz z nastoletnimi córkami Heleną i Celiną. Malewski i Mickiewicz szybko stali się stałymi gośćmi i przyjaciółmi Szymanowskiej, bywając u niej niemal codziennie. Adam niebawem musiał opuścić Petersburg, by udać się do Odessy.
Franciszek pozostał na miejscu. W 1830 roku wraz z Józefem Przecławskim założył Tygodnik Petersburski, którego redaktorem był do 1835 roku. Na zlecenie władz carskich dokonał kodyfikacji praw litewskich. Gdy w 1831 roku podczas epidemii cholery zmarła Maria Szymanowska, Franciszek poślubił jej starszą córkę, Helenę. Jej siostra Celina, porzucona przez narzeczonego, Puchalskiego, trzy lata później wyszła za Adama Mickiewicza. W ten sposób przyjaciele stali się szwagrami.
Malewscy prowadzili w Petersburgu dom otwarty dla Polonii petersburskiej. Oficjalnie Franciszek został wysokim urzędnikiem carskim i kandydatem na senatora. W tajemnicy jednak wspólnie z żoną pomagali zesłańcom politycznym. Mieli piątkę dzieci – Marię, Adama, Jana, Józefa i Szymona. Mimo początkowych oporów rodziny Maria Malewska poślubiła Władysława Mickiewicza, syna Adama, a zatem swojego kuzyna. Małżeństwo jednak okazało się wyjątkowo udane i przetrwało ponad 60 lat.
Franciszek zmarł w wieku niespełna 70 lat w Petersburgu, tam też został pochowany.