Karolina Pawłowa z domu Jaenisch | |
Data i miejsce urodzenia | 22 lipca 1807 roku Jarosław |
Data i miejsce śmierci | 14 grudnia 1893 roku Drezno |
Rodzice | Karol Jaenisch (1776-1833) Elżbieta z domu Martin (1788-1847) |
Mąż | Mikołaj Pawłow (1803-1864) |
Dzieci | Hipolit (1839-1882) |
Karolina Jaenisch, poetka i tłumaczka, niedoszła narzeczona Adama Mickiewicza, była córką profesora fizyki i chemii moskiewskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej, Karola Jaenischa, i jego żony Elżbiety z domu Martin, zruszczonych Niemców. Odebrała staranne wychowanie – poza przedmiotami wykładanymi przez ojca opanowała muzykę, malarstwo i historię sztuki, a także władała biegle niemieckim, angielskim, włoskim i hiszpańskim.
Adama Mickiewicza, sławnego w Moskwie za sprawą swoich poezji i improwizacji, poznała na przełomie 1826 i 1827 roku w salonie księżnej Wołkońskiej lub u Awdotii Jełagin. Poeta został zatrudniony jako nauczyciel polskiego dziewiętnastoletniej panny, która szybko się w nim zakochała. Namalowała nawet jego portret, który niestety potem zaginął. Adam jednak traktował tę relację mniej poważnie od niej i unikał jednoznacznych deklaracji. W grudniu 1827 roku wyjechał do Petersburga, gdzie zajmował się wydaniem „Konrada Wallenroda”, a po powrocie podarował jej egzemplarz. Panna natychmiast zabrała się do pracy i już w sierpniu 1828 roku miała gotowe tłumaczenie utworu prozą na niemiecki (wydane 1830 w Paryżu). Jednocześnie panna coraz częściej wspominała o ślubie, a Adam, rzekomo tylko po to, by ją uspokoić, zadeklarował się w liście przesłanym przez przyjaciela, Cypriana Daszkiewicza. Związkowi sprzeciwiał się stryj Karoliny, gotowy w razie nieposłuszeństwa bratanicy pozbawić całą rodzinę majątku. Niebawem Mickiewicz opuścił Rosję.
Po śmierci stryja Karolina poślubiła w 1837 roku pisarza i krytyka Mikołaja Pawłowa. Wspólnie prowadzili salon literacki, lecz Pawłow szybko przehulał większą część posagu. Wreszcie nawiązał romans z własną kuzynką, a Karolina postanowiła unieważnić małżeństwo – złożyła donos na męża, którego zesłano, a jej zezwolono na rozwód w 1853 roku. Przeniosła się do Petersburga, gdzie jej ojciec zmarł w epidemii cholery. Stamtąd przeprowadziła się do Dorpatu (obecnie Tartu w Estonii) i zamieszkała z matką i synem. Tam też poznała Borysa Utina, z którym nawiązała romans.
W 1858 roku Karolina opuściła na stałe Rosję i przeniosła się do Drezna, gdzie pracowała jako poetka i tłumaczka. Poznała dramaturga Aleksieja Tołstoja i przetłumaczyła jego utwory na niemiecki, on zaś zapewnił jej pensję od rządu rosyjskiego.
W 1874 roku odwiedził ją Józef Ignacy Kraszewski z listem od Władysława Mickiewicza, pracującego nad biografią ojca. W odpowiedzi (przesłanej dopiero w 1890 roku) wysłała mu obszerne wspomnienia wraz z autografami dwóch listów poety. Zmarła w wieku 86 lat w Dreźnie.Wiersze Karoliny, niezbyt ciepło przyjęte za jej życia, odkryte zostały w pierwszej dekadzie XX wieku przez symbolistów, zaś jej tłumaczenia przybliżały poezję europejską jej rodakom, a rodzimą popularyzowały na Zachodzie.