Kornel Józef Piotr Ujejski | |
Data i miejsce urodzenia | 12 września 1823 roku Beremiany |
Data i miejsce śmierci | 19 września 1897 roku Pawłów |
Rodzice | Erazm (1791-1862) Ludwika z Wolańskich (1800-1867) |
Rodzeństwo | Bronisław Edward Adolf |
Żona | Henryka z Komorowskich (1824-1879) |
Dzieci | Kordian (1850-1898) Lidia (1851-1855) Roman (1856-1935) |
Kornel Ujejski, nazywany ostatnim wielkim poetą romantyzmu, był synem Erazma Ujejskiego i jego żony Ludwiki z Wolańskich. Początkowo uczył się w domu, następnie w Buczaczu w gimnazjum przy klasztorze bazylianów. Po ukończeniu studiów we Lwowie w 1844 roku wyjechał do Warszawy, gdzie poznał tamtejszych literatów – Leona Łubieńskiego, Augusta Wilkońskiego i Teofila Lenartowicza, oraz zaangażował się w działalność konspiracyjną. Rok później jego rodzina objęła w posiadanie wsie Lubsza, Wyspa i Mełna, a Kornel osiadł w Lubszy i na poważnie zaczął karierę literacką. W tym czasie powstał jego poemat „Maraton”.
W 1847 wyruszył do Brukseli, gdzie spotkał Joachima Lelewela, a następnie zawitał na rok do Paryża. Poznał tam Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina i Józefa Bohdana Zaleskiego, uczęszczał również na wykłady w Sorbonie i w College de France (choć nie do Mickiewicza – w tym czasie Wieszcz już nie wykładał). W krótkim czasie zdążył zaprzyjaźnić się ze Słowackim, który podarował mu wiele swoich rękopisów. Kornel wziął udział w rewolucji lutowej w Paryżu, a następnie – na wieść o rozruchach w krajach sąsiednich – wrócił do Lwowa, gdzie przyłączył się do rewolucjonistów.
W roku następnym, 1849, poślubił Henrykę Komorowską, z którą miał trójkę dzieci – synów Romana i Kordiana (tak!) oraz córkę Lidię. Wspólnie zamieszkali w Pawłowie gdzie poeta zaangażował się wtedy w działalność charytatywną, finansując m.in. budowę pomnika upamiętniającego zniesienie pańszczyzny przez władze austriackie (istniejącego do dziś), budowę cerkwi i odbudowę spalonego kościoła. Jednocześnie wciąż działał w konspiracji, a także nie zaniedbywał twórczości literackiej.
Po upadku powstania styczniowego Ujejski tym silniej zaangażował się w sprawy społeczne i polityczne. Uczestniczył w uroczystościach patriotycznych i wygłaszał mowy, a przez rok był posłem do Rady Państwa w Wiedniu. Stworzył cykl wierszy „Do Moskali” poświęcony oficerom rosyjskim wspierającym sprawę polską, za co został skazany na osiem dni aresztu, 40 złotych grzywny (co było sumą znacznie większą niż dziś) i konfiskatę twórczości.
W 1881 roku porzucił zarządzaniem majątkiem i przeniósł się do syna Kordiana do wsi Tomaszowce na Podolu, gdzie spędził resztę życia. Zmarł w wieku 73 lat i pochowano go w Pawłowie.