Percy Bysshe Shelley | |
Data i miejsce urodzenia | 4 sierpnia 1792 roku Horsham |
Data i miejsce śmierci | 8 lipca 1822 roku Lerici |
Rodzice | Timothy (1753-1844) Elizabeth z domu Pilford (1753-1844) |
Rodzeństwo | Elizabeth (1794-1831) Mary (1797-1884) Helen (1799-1885) Margaret (1801-1887) John (1806-1866) |
Żona | Harriet z domu Westbrook (1795-1816) Mary z domu Godwin (1797-1851) |
Dzieci | Ianthe (1813-1876) Charles (1814-1826) Clara (1815-1815) William (1816-1819) Clara Everina (1817-1818) Percy Florence (1819-1889) |
Percy Bysshe Shelley, poeta i dramaturg angielskiego romantyzmu, był najstarszym dzieckiem sir Timothy’ego Shelleya i jego żony Elizabeth Pilfold. W dzieciństwie kształcono go w domu pod okiem pastora Evana Edwardsa z Warnham, a po ukończeniu Syon House Academy w Brentford rozpoczął naukę w Eton College. Tam był dręczony przez starszych chłopców, którzy wyrywali mu książki i szarpali za ubrania, ponieważ nie chciał, zgodnie ze zwyczajem, usługiwać im jako młodszy, nie interesowały go również typowe zabawy rówieśników. W tym czasie zainteresowała go nauka, którą wykorzystywał do przeróżnych psikusów, jak choćby wysadzenia drzewa za pomocą prochu strzelniczego.
W 1810 roku wstąpił na uniwersytet w Oksfordzie, gdzie czytał przez szesnaście godzin dziennie. Wtedy też opublikował swoje pierwsze teksty, otwarcie pisząc o swoim ateizmie. Stało się to przyczyną skandalu, i po interwencji ojca Percy miał pozostać na uczelni tylko pod warunkiem odwołania swoich poglądów. Odmówił, co spowodowało wyraźny rozdźwięk między Shelleyami.
Cztery miesiące później dziewiętnastoletni Percy uciekł z szesnastoletnią Harriet Westbrook do Szkocji, gdzie pobrali się pomimo sprzeciwu rodziny. Sir Timothy, pochodzący ze szlacheckiej rodziny, uważał to za mezalians, ponieważ ojciec Harriet był zwykłym karczmarzem, i zablokował synowi dostęp do pieniędzy. Choć niebawem przyszły na świat ich dzieci (Iante i Charles), z czasem między małżonkami zaczął narastać rozdźwięk – pani Shelley coraz bardziej nudziła Percy’ego, który pragnął partnerki, która dorównywałaby mu inteligencją. Poeta spędzał dużo czasu poza domem, często odwiedzając Williama Godwina, pisarza, którego podziwiał od najmłodszych lat. Tam też poznał jego córki, Mary Godwin, Fanny Imlay i Claire Clairmont.
Percy i Mary zakochali się w sobie i postanowili wspólnie wyjechać. Zabrali ze sobą Claire, która jako jedyna znała francuski, i pojechali do Szwajcarii. Przez sześć tygodni wspólnie czytali dzieła Rousseau, Szekspira i Mary Wollstonecraft. Gdy wreszcie skończyły im się pieniądze, wrócili do Anglii, gdzie okazało się, że Mary była w ciąży. Przedwcześnie urodzone dziecko zmarło niemal natychmiast, pogrążając jego matkę w depresji.
W tym czasie Percy otrzymał spadek po dziadku, co podreperowało ich finanse i pozwoliło na wynajęcie małej willi w Bishopsgate, na skraju Windsor Great Park. 24 stycznia 1816 roku przyszedł na świat drugi syn pary, William. Claire zaś wdała się w romans z lordem George’em Byronem, słynnym poetą i ekscentrykiem. Percy i Mary postanowili tego roku spędzić z nim wakacje w Genewie, wynajęli więc willę Maison Chapuis nieopodal Jeziora Genewskiego, Byron zaś wraz ze swym osobistym lekarzem, Johnem Polidorim, zajęli Villę Diodati. Był to bez wątpienia pamiętny rok. Wskutek erupcji wulkanicznych wystąpiły liczne anomalie pogodowe, często tragiczne w skutkach.Aby umilić dżdżyste wieczory, Byron zaproponował swoim gościom wyzwanie literackie. Celem miało być napisanie najlepszego opowiadania grozy. Wtedy Mary napisała „Frankensteina”.
W tym czasie Claire zaszła w ciążę, Byron jednak nie kwapił się, by uznać dziecko za swoje, zwłaszcza że dziewczyna nudziła go, a związek z nią męczył. Ostatecznie Claire wróciła z Percym i Mary do Anglii. Niedługo później okazało się, że porzucona Harriet popełniła samobójstwo. Percy pragnął zaopiekować się dziećmi, jednak rodzina Harriet nie chciała się na to zgodzić. Aby ukrócić plotki o skandalicznym zachowaniu poety, Shelley i Godwin wzięli ślub 30 grudnia 1816 roku w kościele Św. Mildred w Londynie. Nie pomogło to jednak sprawie, a sąd odebrał Percy’emu prawa do dzieci z Harriet.
Następnie Percy wrócił do Anglii z Mary i Claire, która była w ciąży z Byronem. Na miejscu otrzymali wieść, że Harriet popełniła samobójstwo. Poeta postanowił zaopiekować się swoimi dziećmi z pierwszego małżeństwa, lecz rodzina zmarłej nie chciała do tego dopuścić ze względu na plotki o jego skandalicznym prowadzeniu się. W odpowiedzi Percy wziął ślub z Mary 30 grudnia 1816 roku w kościele Św. Mildred w Londynie, jednak nie odzyskał opieki nad dziećmi.
Rozczarowani Shelleyowie wyjechali z Claire do Włoch, by zamieszkać tam na stałe. Niebawem jednak zmarły ich dzieci, Clara i William, a Mary popadła w depresję. Percy zaś spędzał więcej czasu z Claire, która walczyła z Byronem o córkę. 12 listopada 1819 roku urodził się Percy Florence Shelley, co nie zmniejszyło przepaści pomiędzy małżonkami.
Niedługo później poeta zaprzyjaźnił się z Edwardem Williamsem i jego żoną Jane, Mary zaś po raz kolejny zaszła w ciążę. Dołączyła do nich również Claire, której córka zmarła na tyfus. Percy zbliżył się z Jane i pisywał do niej miłosne listy, przez co sytuacja między przyjaciółmi była napięta. Mary zaś poroniła i omal nie zmarła, jej mąż jednak uratował ją w ostatniej chwili. Dwa tygodnie później wybrał się wraz z Williamsem w rejs żaglówką, jednak natrafili na sztorm, który zabił ich obu. Ich ciała zostały skremowane, a Mary zachowała serce męża na pamiątkę.