 | Nicolas Chopin |
| Data i miejsce urodzenia | 15 kwietnia 1771 roku Marainville-sur-Madon |
| Data i miejsce śmierci | 3 maja 1844 roku Warszawa |
| Rodzice | François Chopin (1738-1814) Marguerite z domu Deflin (1736-1794) |
| Rodzeństwo | Anne (1769-1845) Elizabeth (1773-1773) Marguerite (1774-1774) Marguerite (1775-1845) |
| Żona | Tekla Justyna z Krzyżanowskich (1782-1861) |
| Dzieci | Ludwika (1807-1855) Fryderyk (1810-1849) Izabella (1811-1881) Emilia (1812-1826) |
Mikołaj (Nicolas) Chopin pochodził z rodziny francuskich kołodziejów i winogrodników, i wspólnie z rodzicami, François Chopinem i jego pierwszą żoną Marguerite, mieszkali w posiadłości Polaka Michała-Jana Paca we wsi Marainville-sur-Madon w Lotaryngii. Młody Nicolas szybko zwrócił na siebie uwagę administratora posiadłości, Adama Weydlicha, również Polaka, który pozwolił mu na częste wizyty w zamku Paca, a pani Weydlichowa zadbała o jego edukację. Dzięki niej chłopiec przyswoił sobie język niemiecki i częściowo polski, znał podstawy rachunkowości, kaligrafii, literatury i muzyki.
W 1787 roku zmarł Michał Pac, a Weydlichowie postanowili wrócić do Polski. Szesnastoletni Nicolas wyruszył z nimi, aby pomóc mentorowi w interesach. Weydlich założył w Warszawie pensję żeńską, w której pracował jego podopieczny. Kontakt listowny chłopaka z rodzicami szybko się urwał.
Przez następne kilkanaście lat Nicolas pracował jako nauczyciel i wychowawca dzieci z arystokratycznych i szlacheckich domów. Do jego wychowanków należeli między innymi Jan Dekert, biskup-sufragan warszawski i syn prezydenta Warszawy, Maria Walewska z Łączyńskich, ukochana Napoleona i matka jego syna Aleksandra, oraz Fryderyk Skarbek, pisarz, historyk i ekonomista.
W 1806 roku poślubił Teklę Justynę Krzyżanowską, ubogą szlachciankę pracującą dla Skarbków, rodziców jednego z jego uczniów. Ich wspólną pasją była muzyka – ona grała na fortepianie i śpiewała, on zaś grał na skrzypcach i flecie. Niebawem przyszły na świat ich dzieci – Ludwika (1807), Fryderyk ( 1810), Izabella (1811) i Emilia (1812). Chopinowie przenosili się w tych latach kilkakrotnie między Warszawą a Żelazową Wolą wraz ze swoimi pracodawcami, Skarbkami.
W 1810 roku Nicolas otrzymał posadę współpracownika, a następnie profesora języka francuskiego w Liceum Warszawskim. To pozwoliło Chopinom osiąść na stałe w Warszawie i założyć własną pensję. Przez dwadzieścia kilka lat jej działalności wykształciła co najmniej czterdziestu wychowanków.
Mikołaj Chopin słynął jako człowiek pracowity, wymagający i pedantyczny, ale również uczciwy. Do spraw politycznych podchodził z dystansem, tę samą postawę wpajając również przebywającemu na emigracji synowi. Za swoją ojczyznę uważał Polskę i dbał o patriotyczne wychowanie swoich dzieci.
Po przejściu na emeryturę Mikołaj i Tekla zamieszkali u córki Izabelli przy ulicy Nowy Świat 1255 (obecnie 47). W przydomowym ogródku pan Chopin hodował krzew winorośli, co sprawiało mu ogromną radość. Wiedli wraz z żoną ciche i spokojne życie. Niestety coraz bardziej dokuczała mu gruźlica, pogarszał też się jego wzrok. Zmarł w domu córki Izabelii, w otoczeniu rodziny. Początkowo pochowano go w katakumbach na Cmentarzu Powązkowskim, lecz uległy one zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Szczątki Mikołaja i Tekli przeniesiono do nowego grobu na Powązkach, który stoi tam do dziś.