Johannes Brahms | |
Data i miejsce urodzenia | 7 maja 1833 roku Hamburg |
Data i miejsce śmierci | 3 kwietnia 1897 roku Wiedeń |
Rodzice | Johann Jakob Brahms (1806–72) Johanna Henrika Christiane Nissen (1789–1865) |
Rodzeństwo | Elisabeth (1831-1892) Friedrich (1835-1886) |
Johannes Brahms, niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent, był synem Johanna Jakoba Brahmsa, kontrabasisty Stadttheater Hamburg i Filharmonii Hamburskiej, i jego żony, Johanny Henriki Christiane z domu Nissen, szwaczki. Miał starszą siostrę Elisabeth i młodszego brata Friedricha. Początkową edukację muzyczną odebrał od ojca, zaś od 1840 roku jego pierwszym nauczycielem był Otto Friedrich Willibald Cossel, który narzekał, że mały Johannes mógłby być wirtuozem pianina, gdyby tyle czasu nie poświęcał na komponowanie. Również rodzice naciskali, by skupił się na karierze pianisty. Po kilku latach zaczął naukę u Eduarda Marxsena, nauczyciela Cossela. Gdy miał 14 lat, odbył się jego pierwszy publiczny koncert w Hamburgu.
Niebawem poznał węgierskiego skrzypka Ede Reményi, z którym wyruszył w trasę koncertową po Europie. Nieporozumienia między nimi doprowadziły jednak do zerwania współpracy, a Johannes wyjechał do Düsseldorfu, gdzie odwiedził Roberta Schumanna i jego żonę Clarę. Schumann tak zachwycił się młodym muzykiem, że napisał na jego temat artykuł do „Neue Zeitschrift für Musik”. Brahms czuł się przytłoczony sławą i wiążącą się z nią presją. Gdy zaś po nieudanej próbie samobójczej Schumann zgłosił się do prywatnej kliniki dla nerwowo chorych w Endenich, dzielnicy Bonn, Johannes pomagał Clarze w zarządzaniu posiadłością i interesami. Zrodziła się między nimi głęboka przyjaźń, która trwała aż do śmierci kompozytorki.
W tym czasie jego koncerty przyjmowano na tyle chłodno, że zrezygnował z nich na rzecz komponowania. W muzyce był tradycjonalistą i odrzucał nowoczesne prądy promowane przez Ferenca Liszta i Richarda Wagnera. Zakochał się w Agathe von Siebold i nawet się z nią zaręczył, ona jednak szybko zerwała zaręczyny. Gdy nie udało mu się zdobyć stanowiska kompozytora w Filharmonii Hamburskiej, przeniósł się do Wiednia, gdzie został kompozytorem w Wiener Singakademie. Lata spędzał w Lichtental, gdzie bywała również Clara Schumann.
Po śmierci matki w 1865 roku Johannes napisał kompozycję „Niemieckie requiem” op. 45, która zdobyła ogromne uznanie, a kolejne utwory ugruntowywały jego pozycję wśród muzyków europejskich – grywano je w Niemczech, ale także w Szwajcarii, Rosji i Anglii. Zaproszono go także do wiedeńskiego jury, które przyznało nagrodę początkującemu kompozytorowi, Antonínowi Dvořákowi. Wtedy też Brahms postanowił zmienić swój image i zapuścił długą, gęstą brodę. Zaznajomił się także z młodym Gustavem Mahlerem.
W 1890 roku Johannes poczuł, że osiągnął już wystarczająco dużo, i zastanawiał się nad emeryturą, niebawem jednak wrócił do komponowania. Zaprzyjaźnił się w tym czasie z młodą śpiewaczce, Alice Barbi, którą przedstawił Clarze Schumann. Latem 1896 roku zdiagnozowano u niego żółtaczkę, a następnie nowotwór wątroby. Zmarł w Rzymie w wieku niespełna 64 lat.