Johann Wolfgang von Goethe | |
Data i miejsce urodzenia | 28 sierpnia 1749 roku Frankfurt nad Menem |
Data i miejsce śmierci | 22 marca 1832 roku Weimar |
Rodzice | Johann Caspar Goethe (1710-1782) Katharina Elisabeth Textor (1731-1808) |
Rodzeństwo | Cornelia Friederike Christiane (1750-1777) Hermann Jacob (1752-1759) Catharina Elisabeth (1754-1756) Johanna Maria (1757-1759) Georg Adolf (1760-1761) |
Żona | Johanna Christiana Sophie z domu Vulpius (1765-1816) |
Dzieci | Julius August Walter (1789-1830) Caroline (1793-1793) Carl (1795-1795) Catharina (1802-1802) |
Johann Wolfgang Goethe, niemiecki poeta, dramaturg i uczony. Był synem Johanna Caspara von Goethe i jego żony Cathariny Elizabeth z domu Textor. Z całego rodzeństwa tylko on i jego siostra Cornelia Friederica Christiana dożyli dorosłości. Ojciec zapewnił im najlepszą edukację, na jaką tylko mógł sobie pozwolić. Młody Johann już w dzieciństwie uwielbiał literaturę, ale także teatr i rysowanie.
Studiował prawo na Uniwersytecie w Lipsku, jednak od nauki przepisów prawnych wolał zajęcia z poezji. Zakochał się w tym czasie w Annie Katharinie Schönkopf, dla której napisał swoje pierwsze wiersze. Na studiach jednak nie szło mu najlepiej i w 1768 roku wrócił do Frankfurtu, gdzie rozchorował się poważnie. Rekonwalescencja trwała wiele miesięcy. Dopiero w kwietniu 1770 roku Johann wyjechał na Uniwersytet Strasburski, by dokończyć studia. Poznał tam Johanna Gottfrieda Herdera, z którym szybko się zaprzyjaźnił. Herder odkrył przed nim twórczość Szekspira i Osjana, co sam Goethe uznawał za swoje osobiste objawienie w literaturze.
W 1771 roku uzyskał licencjat i założył niewielką kancelarię prawną we Franfurcie, jednak przez brak doświadczenia przegrał kilka ważnych spraw i musiał zamknąć interes. Zatrudnił się za to w sądzie w Darmstadt, gdzie szło mu dużo lepiej. Rozwijał się również literacko – napisał i wydał dramat „Götz von Berlichingen”. Niedługo później ponownie otwarł własną kancelarię, tym razem w Wetzlar. Tam też stworzył dzieło, które przyniosło mu międzynarodową sławę – „Cierpienia młodego Wertera”. Fabułę oparł na swojej przyjaźni z Charlottą Buff i jej narzeczonym Johannem Christianem Kestnerem oraz na samobójstwie przyjaciela Karla Wilhelma Jerusalema.
W 1775 roku Goethe otrzymał zaproszenie na dwór księcia Karola Augusta, wyjechał więc do Weimaru, w którym spędził resztę życia. Zaprzyjaźnił się z księciem, który traktował go jak jednego ze swych doradców, i stanął na czele Komisji Wojny Księstwa Saksonii-Weimar. Został również uszlachetniony. Lata 1786-1788 spędził we Włoszech na oglądaniu zabytków i spotkania z artystami, co zaowocowało książką „Podróż włoska”. Po powrocie poznał Christianę Vulpus, która została jego kochanką i jeszcze tego samego roku zamieszkała u niego. Mieli pięcioro dzieci, lecz tylko jedno, syn August, dożyło dorosłości.
Niedługo później wraz z księciem odbył podróż na Górny i Dolny Śląsk, po powrocie zaś objął kierownictwo nowo powstałego „teatru dworskiego”. Współpracował przy tym teatrze z Christianą, którą poślubił w 1806 roku, i ze swoim przyjacielem, Friedrichem Schillerem. Piastował to stanowisko aż do 1817 roku.
Później, już po śmierci żony zamieszkał z synową Otille i napisał „Historię mego studium botanicznego”. Z powodu choroby serca jeździł na kurację do Marienbadu, gdzie zakochał się w siedemnastoletniej Ulryce, córce swojej znajomej, pani von Levetzow. Zaprzyjaźnił się również z polską pianistką, Marią Szymanowską, która przedstawiła mu Adama Mickiewicza. Goethe zmarł w wieku 82 lat, prawdopodobnie na atak serca, i pochowano go obok jego przyjaciela Friedricha Schillera w weimarskiej krypcie królewskiej.