 | Louis-Hector Berlioz |
| Data i miejsce urodzenia | 11 grudnia 1803 roku La Côte-Saint-André |
| Data i miejsce śmierci | 8 marca 1869 roku Paryż |
| Rodzice | Louis Berlioz (1776–1848) Marie-Antoinette Joséphine z domu Marmion (1784–1838) |
| Rodzeństwo | Marguerite Anne Eugénie (1814-1860) Nanci |
| Żona | Harriet Smithson (1800-1854) Marie Recio (1814-1862) |
| Dzieci | Louis (1834-1867) |
Hector Berlioz, francuski kompozytor romantyczny, był synem lekarza, Louisa Berlioza, i jego żony Marie-Antoinette Joséphine z domu Marmion. Kształcił się w domu pod okiem ojca, szczególnie w kierunku anatomii, geografii i retoryki. Nie odebrał poważnej edukacji muzycznej poza nielicznymi lekcjami gry na flażolecie, flecie i gitarze, za to już jako nastolatek próbował swoich sił w komponowaniu.
Pod naciskiem ojca rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Paryskim, gdzie musiał przezwyciężyć wstręt do przeprowadzania sekcji zwłok. Korzystał w tym czasie intensywnie z życia kulturalnego, szczególnie zaś często chadzał do opery. Fascynacja muzyką skłoniła go do zgłoszenia się do Jeana-Françoisa Le Sueur, dyrektora Konserwatorium, który przyjął go na prywatnego ucznia.
Po ukończeniu studiów medycznych całkowicie porzucił ten zawód i poświęcił się muzyce. Poza komponowaniem pisywał do prasy muzycznej. W 1826 roku został oficjalnie przyjęty do Konserwatorium, gdzie studiował kompozycję i kontrapunkt. Zaręczył się z Marie Moke, która jednak poślubiła Camille Pleyela, dziedzica firmy produkującej fortepiany.
Z czasem utwory Berlioza zyskiwały coraz większe uznanie, on sam zaś zaprzyjaźnił się z Ferencem Lisztem. W 1833 roku poślubił Harriet Smithson, irlandzką aktorkę, o zainteresowanie której zabiegał przez wiele lat. Mieli jednego syna, Louisa-Clémenta-Thomasa.
Paganini był pod takim wrażeniem jego kompozycji, że poprosił Berlioza o napisanie utworu specjalnie do niego, kompozytor jednak miał obawy, czy sprosta temu wyzwaniu. Po otrzymaniu symfonii „Harold we Włoszech” skrzypek uznał, że partii solowych jest zbyt mało i że jej nie zagra. Na premierze zastąpił go Chrétien Urhan, zaś obecny na widowni Paganini po zakończeniu uklęknął przed kompozytorem i ucałował jego dłoń. Następnego dnia przesłał mu czek na 20 000 franków, co pozwoliło spłacić długi Berliozów.
W ich małżeństwie układało się coraz gorzej, a Harriet przytłoczona sławą męża i fiaskiem własnej aktorskiej kariery popadła w alkoholizm. Hector nawiązał romans ze śpiewaczką Marie Recio, kiedy jednak jego żona po serii udarów wymagała ciągłej opieki, płacił za wszystko bez mrugnięcia okiem. Zmarła w 1854 roku, a Berlioz niedługo później poślubił Marie.
Koncerty zagraniczne i nowe kompozycje przysparzały mu coraz większej sławy i uznania, a także zapewniły stabilność finansową. Jednak w życiu prywatnym spotykały go kolejne tragedie – w przeciągu kilku lat zmarły obie jego siostry, druga żona, a na koniec ukochany syn. Aby zwalczyć depresję przyspieszył swą trasę koncertową w Rosji, co jednak znacznie go wyczerpało. Po powrocie udał się do Nicei, by odpocząć, tam jednak najprawdopodobniej dostał udaru. Po kilkumiesięcznej rekonwalescencji zmarł w swoim paryskim mieszkaniu w wieku 65 lat.