Karolina Rozalia Tekla Lacroix z domu Rzewuska
Data i miejsce urodzenia25 grudnia 1795 roku
Pohrebyszcze
Data i miejsce śmierci17 lipca 1885 roku
Saint-Germain-en-Laye
RodziceAdam Wawrzyniec Rzewuski (1760-1825)
Justyna z Rdułtowskich (1775-1836)
RodzeństwoHenryk (1791-1866)
Alina (ok. 1800-?)
Ewelina (1801-1882)
Aleksander Adam (1805-1888)
Ernest (1812-1862)
MążHieronim Sobański (1781-1845)
Stiepan Czyrkowicz (?-?)
Jules Lacroix (ok. 1808-1887)
DzieciHonorata Konstancja (1814-1838)

Karolina Sobańska z Rzewuskich, agentka carskiej policji, kochanka Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina oraz szwagierka Honore de Balzaca, była córką Adama Wawrzyńca Rzewuskiego, niegdyś kasztelana i posła Rzeczypospolitej, później rosyjskiego senatora, i Justyny z Rdułtowskich. Wychowywała się w Wiedniu u ciotki, Rozalii z Lubomirskich, żony Wacława Rzewuskiego, i w tym czasie przeżyła swoją pierwszą tragedię miłosną – jej kochanek popełnił samobójstwo.

Około 1815 roku wyszła za mąż za Hieronima Sobańskiego, bogatego podolskiego ziemianina i jednego z właścicieli domu handlowego Sobańskich w Odessie. Związek ten po kilku latach rozpadł się, a Karolina związała się z generałem Janem Wittem, również żyjącym w separacji z żoną. Choć to hrabina Sobańska prowadziła jego odeski salon, to ze względu na dwuznaczną naturę ich związku nie była przyjmowana w domach tamtejszej arystokracji. Zaczęła też wtedy pracę jako agentka bądź też szpieg.

Około 1823 roku w Odessie znalazł się Aleksander Puszkin i niemal natychmiast zaczął zabiegać o względy Sobańskiej. Najprawdopodobniej został przyjęty, lecz ze względu na swój inny romans, z żoną hrabiego Michaiła Woroncowa, gubernatora Odessy, poeta musiał opuścić miasto. Niedługo później zawitał tam Adam Mickiewicz i tym razem to Witt zażądał, by hrabina miała oko na poetę skazanego w procesie filomatów. Mickiewicz wraz z generałem, Sobańską i jej mężem uczestniczył w wyprawie na Krym, która stała się inspiracją dla jego sonetów krymskich.

Karolina uczestniczyła później w dekonspiracji spisku dekabrystów. W międzyczasie zmarł jej mąż, a Witt został mianowany wojennym gubernatorem Warszawy w czasie powstania. Generał wykorzystywał kochankę, za której rzekomym wstawiennictwem przesłuchiwani wypuszczani byli na wolność, co miało pozwolić jej zbliżyć się do konspiracji.

W 1836 roku za namową cara Witt rozstał się z Sobańską, która poślubiła serbskiego generała w służbie carskiej, Stiepana Czyrkowicza, byłego współpracownika jej kochanka. Za sprawą Karoliny jej drugi mąż został mianowany wicegubernatorem Besarabii i wspólnie zamieszkali w Kiszyniowie. Czyrkowicz jednak niedługo później zmarł, a Sobańska przeniosła się do Paryża. Niebawem przybyła tam również jej siostra, Ewelina Hańska, wdowa po Balzacu. Karolina pomogła jej spłacić długi po mężu. W 1851 roku, jako prawie sześćdziesięciolatka poślubiła francuskiego poetę i pisarza, Julesa Lacroixa. Ostatnie lata życia spędziła z dala od politycznych intryg.