Aleksander Jełowicki
Data i miejsce urodzenia18 grudnia 1804 roku
Hubnik
Data i miejsce śmierci15 kwietnia 1877 roku
Rzym
RodziceWładysław Jełowicki (1778-1831)
Honorata z Jaroszyńskich (1784-1848)
RodzeństwoEdward (1803-1848)
Eustachy (1805-1869)
Hortensja (1809-1883)

Aleksander Jełowicki, powstaniec listopadowy, pisarz i poeta, mecenas Adama Mickiewicza i wydawca jego najważniejszych dzieł, później ksiądz i ostatni spowiednik Fryderyka Chopina, był synem Wacława Jełowickiego i Honoraty z Jaroszyńskich, i po ukończeniu gimnazjum w Winnicy rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Akademii Krakowskiej. Po czterech latach na żądanie wielkiego księcia Konstantego przeniósł się do Warszawy, gdzie uzyskał stopień magistra nauk filozoficznych na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. Później wrócił do rodzinnego Chubnika, gdzie zajmował się gospodarką i pomagał chorującym na cholerę.

W powstaniu listopadowym, w którym wziął udział razem z braćmi, otrzymał stopień podporucznika. Walczył w bitwach pod Daszowem, Tywrowem, Obodnem i Majdanem, a także w obronie Warszawy, za co przyznano mu złoty krzyż Virtuti Militari, którego zrzekł się na rzecz powstańców podolskich. Był także posłem na Sejm. Po upadku powstania udał się do Zakroczymia, później spędził pół roku we Lwowie, a na wieść o utworzeniu Sejmu na emigracji wyjechał do Paryża, gdzie dotarł wraz z Adamem Mickiewiczem i Ignacym Domeyką. Tamże należał do wielu organizacji emigracyjnych, m.in. Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich oraz Towarzystwa Literackiego. W 1833 roku udał się na wycieczkę do Szwajcarii, a rok później odwiedził Maurycego Mochnackiego w Auxerre.

Po powrocie do Paryża został mecenasem Mickiewicza i własnym kosztem wydał jego utwory – „Dziady część III”, „Pana Tadeusza” i „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego”. W lipcu 1835 roku wraz z Eustachym Jełowickim i Stefanem Dembowskim założył Drukarnię i Księgarnię Polską w Paryżu pod firmą Jełowicki i S-ka. Wspólnie wydali wiele utworów Mickiewicza, Krasińskiego, Słowackiego, Mochnackiego, Niemcewicza czy Wincentego Pola.

Po kilku latach Jełowicki sprzedał Księgarnię i Drukarnię Polską Juliuszowi Marylskiemu i wstąpił do seminarium duchownego św. Stanisława Kostki. Po otrzymaniu święceń pracował jako wikary w Auteuil i w Saint-Cloud. Następnie wstąpił do świeżo powstałego Zakonu Zmartwychwstańców i przeniósł się do Paryża, gdzie pełnił funkcję przełożonego Polskiej Misji przy kościele św. Rocha. Zajmował się matką Makryną Mieczysławską, domniemaną ksienią prześladowanych bazylianek z Mińska. W 1845 roku pojechał wraz z nią do Rzymu i pomógł w założeniu klasztoru bazylianek. Był wielkim przeciwnikiem towianizmu – w 1848 roku wyspowiadał Adama Mickiewicza, lecz nie był w stanie namówić go do wyrzeczenia się nauki Towiańskiego.

W roku następnym przybył do Paryża, gdzie odwiedził Fryderyka Chopina na łożu śmierci i wyspowiadał go przed śmiercią. Później zajmował się głównie działalnością duszpasterską i zbieraniem funduszy na budowę kościoła polskiego w Paryżu. Poparł powstanie styczniowe, w czasie którego pisywał wiersze powstańcze. Zmarł w wieku 72 lat w Rzymie.