Liszt Ferenc | |
Data i miejsce urodzenia | 22 października 1811 roku Raiding |
Data i miejsce śmierci | 31 lipca 1886 roku Bayreuth |
Rodzice | Adam Liszt (1776-1827) Marie z domu Lager (1788-1866) |
Dzieci | Blandine-Rachel (1835-1862) Cosima (1837-1930) Daniel (1839-1859) |
Ferenc Liszt, jeden z najwybitniejszych pianistów i kompozytorów epoki romantyzmu. Był synem Adama Liszta, kontrabasisty i urzędnika, i jego żony Marie z domu Lager. Jako genialne dziecko najpierw pobierał nauki u ojca, później zaś uczył się u Antonia Salieriego i u Carla Czernego. Po dwóch latach nauki gry na fortepianie zaczął już występować i niemal natychmiast osiągnął ogromny sukces.
Rosnąca sława i pieniądze przytłoczyły chłopca, który w wieku piętnastu lat przeżył załamanie nerwowe. Niedługo później zmarł jego ojciec, a młody Ferenc przeprowadził się do Paryża. Przez pewien czas utrzymywał siebie i swoją rodzinę wyłącznie z nauczania gry na fortepianie, a także starał się nadrobić braki w podstawowej edukacji, którą zaniedbano na rzecz muzyki. Zastanawiał się nawet nad zostaniem duchownym, ale wreszcie wróciły dawne marzenia i ambicje. Dopomogło w tym również spotkanie z Paganinim w 1831 roku, pod wpływem którego Liszt postanowił dorównać w wirtuozerii wybitnemu skrzypkowi.
Niedługo później Węgier zaprzyjaźnił się z George Sand i Fryderykiem Chopinem, a także poznał swoją wielką miłość, hrabinę Marie d’Agoult, pisarkę tworzącą pod pseudonimem Daniel Stern. Marie związała się z nim, choć była mężatką, co wywołało ogromny skandal. Wspólnie wyjechali z Francji i zamieszkali w Szwajcarii, gdzie przyszły na świat ich dzieci – Blandine, Cosima i Daniel.
Tymczasem sława pianisty stale rosła. Po jego koncertach zachwycone kobiety wręcz biły się o jego chustki i rękawiczki, a nawet niedopałki cygar i fusy z kawy. Podróżował po całej Europie, zarabiając krocie na honorariach, z których większość wydawał na działalność charytatywną. Ucierpiał na tym jednak jego związek, i ostatecznie para rozeszła się w 1844 roku. Po śmierci Fryderyka Chopina napisał jego pierwszą biografię.
Przy okazji koncertu w Kijowie Liszt poznał polską księżną Karolinę Sayn-Wittgenstein, będącą w separacji z mężem. Związali się ze sobą, a księżna przekonała kompozytora, by zrezygnował z dalekich tras koncertowych. Osiadł w Weimarze, gdzie otrzymał stanowisko Kapellmeister Extraordinaire. Skupił się wtedy na komponowaniu i lekcjach gry na pianinie. Księżna pragnęła poślubić ukochanego, lecz nie udało się jednak uzyskać rozwodu z wcześniejszym mężem.
W 1859 roku zmarł jego syn, Daniel, a trzy lata później córka Blandine. Liszt postanowił wycofać się z życia publicznego i zamieszkał w klasztorze franciszkańskim w Rzymie, gdzie zapisał się do franciszkanów tzw. Trzeciego Obrzędu stworzonego dla osób świeckich. Nauczał również w nowo otwartej Królewskiej Narodowej Węgierskiej Akademii Muzycznej, choć odmówił osiedlenia się na stałe w Budapeszcie.
2 lipca 1881 roku spadł ze schodów w hotelu w Weimarze, co znacznie pogorszyło jego stan zdrowia. Poza fizycznymi dolegliwościami, takimi jak niewydolność serca, zmagał się w tym czasie z depresją i bezsennością. W Bayreuth zachorował na zapalenie płuc, na które ostatecznie zmarł w wieku 75 lat, i pochowano go na tamtejszym cmentarzu.